Even terug op lamp

Rond de middag keerde een boerenzwaluw die een nest had voorop de delle van Stokkink even terug op de lamp waar deze vogel vaak zat deze zomer. Geduldig poseerde dit mannetje ook toen ik er nog een keer van alle kanten foto's van maakte. 

Druk ochtendberaad

Meer volwassen boerenzwaluwen dan in de afgelopen nachten, naast een jonge vogel, hebben van dinsdag op woensdag overnacht in het achterhuis van boerderij Stokkink. Vanmorgen leidde dit al vroeg tot een druk ochtendberaad, waaraan ook het mannetje deelnam van het pas nog voortijdig afgebroken broedsel (dode, net uit het ei gekropen vogels onder het nest). De zwaluwen konden elkaar hierbij, omdat ze tussen de balken zaten, niet zien, alleen maar horen. Het onderwerp laat zich raden: de gezamenlijke lange terugreis naar Afrika en wanneer hieraan wordt begonnen, of waar ze zich eerst vandaag nog gaan ophouden.

Goed uitgerust op reis

Terwijl de twee jonge boerenzwaluwen, die opnieuw overnachtten in  de voormalige koestal, even na acht uur vanmorgen weer uitvlogen, zaten twee volwassen vogels nog dromerig in het achterhuis van boerderij Stokkink, één op de rand van een nest en de ander op een balkje bij de hiele (zijzolder). Tot rond kwart over negen. Toen vlogen zij ook naar buiten. Verwachtten ze daar nog te weinig insecten vroeg op de morgen, willen ze extra goed uitrusten voordat ze aan de lange terugreis naar Afrika beginnen, of hadden ze gewoon nog geen zin aan druk vliegen en kwetteren samen met andere vogels? Met misschien wel even veel vragen keken ze naar mij en mijn fototoestel, dat ze de afgelopen maanden zo vaak zagen. Eén gaapte even. Snel daarna waren ze vertrokken.

Nog laat in de zon

Nog na acht uur vlogen een paar boerenzwaluwen vanavond hoog boven boerderij Stokkink en vingen daar de laatste zonnestralen op. In elk geval een jonge en een volwassen vogel. Binnen vertoefde nog geen enkele zwaluw. Pas even voor negen zag ik dat de twee jongen nog een keer waren teruggekeerd op een draadje in de voormalige koestal, waar ze veilig en warm kunnen overnachten. Vanmorgen maakte ik er rond half acht nog een foto van het tweetal.

Oorverdovend lawaai

Het voortgezette afscheidsfeest van de boerenzwaluwen op Stokkink ging aan het eind van de morgen opnieuw gepaard met een oorverdovend lawaai, waarin van gekwetter amper iets was te horen. Op overleg leek het ook niet. Wat zou dit dan beduiden? Een oproep aan allen zich reisvaardig te maken? Of de keeltjes oefenen voor het in contact blijven en op tijd waarschuwen tijdens de grote trektocht? Jongen schiepen er bij dit festijn opnieuw genoegen in even op vreemde plekken te gaan zitten, terwijl oudere vogels hun nest en omgeving leken te markeren. Opnieuw tot slot de vraag: zien zij en wij elkaar terug? In elk geval bewaar ik de beelden, hun hoog geluid klinkt ook nog lang na. 

Jong buizerd te snel af

Ook jonge boerenzwaluwen zijn een (jonge) buizerd te snel af, zo leren ze vliegenderwijs. Valken, vooral de boomvalk, zijn voor de jongen, als die pas uitgevlogen zijn en nog niet goed kunnen vliegen, wel gevaarlijk. Buizerds doen er ook vrijwel nooit moeite voor, blijven met hun machtige vleugels lang rustig zweven. Volwassen boerenzwaluwen bekommeren zich ook niet om deze roofvogel, maar zetten met veel lawaai wel gezamenlijk de jacht in op een valk, om hun jongen er tegen te beschermen. Maar jonge boerenzwaluwen oefenden vanmorgen als David even op deze 'reus'. De jonge buizerd voelde zich hierdoor kennelijk uitgedaagd, maar zag geen kans het zwaluwtje te bedreigen.

Graag op veilige plek

Twee jongen boerenzwaluwen, die slapen op een draadje in de voormalige koestal, en twee volwassen vogels overnachten nog graag in het achterhuis van Stokkink. In de morgenuren verblijven hier vaak ook andere boerenzwaluwen, die vanwege de zomerse temperaturen hun vertrek nog even uitstellen. Ze voelen zich hier kennelijk veilig en kunnen er op hun gemak uitrusten, of de veren inspecteren. 

Uitbundig afscheid

Uitbundig en luidruchtig nemen in eind augustus boerenzwaluwen afscheid in het achterhuis van Stokkink, waar nu nog maar een paar vogels de nacht doorbrengen. In de loop van de morgen keren volwassen ogende jongen en oudere vogels er op een mooie dag vaak even terug, strijken en neer op oude nesten en zit- en hangplekken op draadjes en balkjes en vliegen luid krijsend over de delle. De jongen voorop veelal, maar oudere vogels vliegen nog graag even mee, of slaan al het gedoe rustig maar nauwlettend gade en hebben er waarschijnlijk zo hun eigen gedachten bij. Een enkel paar uit zich bij deze afscheidstaferelen met liefkozend gekwetter, als in het voorjaar, na hun terugkeer. Zouden zij en wij elkaar hier ooit terugzien?

Drama (te) late jongen

Naast prachtige momenten en beelden leveren boerenzwaluwen soms ook drama op, zoals gisteren en vandaag met (te) late jongen. Terwijl precies een week hiervoor de laatste jongen al uitvlogen en andere zwakuwen, die zich opmaken voor hun vertrek, onrustig in het achterhuis van boerderij Stokkink vlogen, kropen in het nest van het paar dat de afgelopen weken moeizaam een relatie opbouwde pas de jongen uit het ei. En die zouden nog drie weken nodig hebben om uit te vliegen. Leidde dit mogelijk tot paniek bij het ouderpaar, of kwamen de jongen snel op natuurlijke wijze aan hun eind? Liever zo dan over een paar weken door de ouders, die niet langer kunnen wachten, in de steek gelaten worden, maar het blijft jammer van nieuw leven. Twee dode jongen lagen gistermorgen al op een paar meter van het nest door op de grond (net zoals eierschalen worden gedropt). Vanmorgen lag onder het nest op het papier voor de poep een ei, waar de schaal al van was gebroken, maar het dode jong nog in zat. Het lag tussen twee uit een nest gewaaide veertjes, die de jongen warm hadden kunnen houden. Een stilleven rest ervan. Hoewel het onrustige vrouwtje gisteren veel vaker op en rond en nabij het nest verbleef dan het mannetje, zag ik ze ook een paar keer even samen op de nestrand.

Zeer late jongen

Terwijl nog maar een paar boerenzwaluwen overnachtten in boerderij Stokkink kropen vanmorgen in een nest zeer late jongen uit het ei, zeer late van het paar dat moeizaam een band opbouwde. Rond tien over acht zag ik onder dit nest aan een eeuwenoude een klein deel van een eierschaal. Enkele minuten later vloog het vrouwtje voordat ik er goed naar kon kijken met een groter deel naar buiten. Het mannetje, dat dagenlang op een balkje aan de zijkant het broeden volgde, was ruim een half uur nergens te bekennen en wierp rond kwart voor negen een wat verwonderde en afwezige blik op het vrouwtje met de jongen. Of die Afrika ooit halen, blijft de vraag. Het weer is hierbij een belangrijke factor. Aan de goede zorgen van het vrouwtje zal het niet liggen. Het duurt echter zeker nog bijna drie weken voordat ze uit kunnen vliegen. Rond tien uur bezong het mannetje het resultaat, waar hij toen beter kennis van nam, uitbundig, al drong het vrouwtje wel snel aan de plek op het nest weer in te mogen.

Nieuwe lente jongen

Mocht ik al met weemoed vooruitkijken naar het vertrek van de boerenzwaluwen in de komende weken dan helpen jongen me mooi nu al weer te denken aan een nieuwe lente. Twee bijna volwassen ogende jongen gedroegen zich vandaag alsof toe waren aan paring, ze inspecteerden (wat ik al wel vaker zag|) ook een deze zomer bewoond nest aan een eeuwenoude balk. Of vergiste ik me, waren het jongen uit eenzelfde nest, die elkaar liefdevol begroetten? Het leek toch veel meer op een mannetje en een vrouwtje, die wilden paren. En niet één keer, maar wel drie keer. Eerst wacht ons echter nog een winter.

Ongeduldig mannetje?

Vol ongeduld (of was het een liefdevolle aanmoediging?) streek rond de middag het mannetje van een paar boerenzwaluwen dat laat aan een tweede broedsel begon, terwijl alle andere jongen al uitvlogen, even neer op de rand van het nest. Ik maakte bij het horen van zijn gezang snel enkele foto's, maar kon hierbij niet goed horen wat zijn getwetter wilde zeggen. 

Stille op de delle

Het was 'stille op de delle' vanmorgen bij Stokkink, waar nog maar een paar boerenzwaluwen overnachtten. Middenin de zomer en met warme dagen voor de boeg kondigt zich zo de herfst al aan. In de voormalige koestal zaten op een draadje (voor het vroeger ophangen van een touwtje aan de koeienstaarten, om te voorkomen dat die in de mest van de gruppe kwamen te liggen) nog wel net twee uitgevlogen jongen, met hun pootjes goed vastgeklemd. Iets verderop hun ouders, van wie het mannetje rond kwart over zeven naar buiten vloog. Hoewel er nog maar weinig licht viel in de stal, maakte ik graag toch al foto's, zodat ik later beelden heb bij mijn herinneringen. Bovenaan mijn foto zie ik zo nog een kraantje van de melkleiding, die al jaren buiten gebruik is.