dinsdag 21 maart 2023

Bosanemoon & zwaluw

De eerste bosanemonen bloeien weer, achter de olde schöppe (oude schuur) bij boerderij Stokkink in het Achterhoekse Gelselaar. Op de eerste lentedag, dinsdag 21 maart. Vorig jaar nam ik hier de eerste bloem  op 12 maart waar. Twee jaar geleden zag ik deze voorjaarsbloem op 10 maart (net als in 2017). Drie jaar geleden kreeg ik de eerste bloeiende bosanemoon hier al op 1 maart voor de lens. Vier jaar geleden op 20 maart en vijf jaar geleden pas op 24 maart, in 2016 op 16 maart en in 2015 op 9 maart. In 2014, na een zeer zachte winter, zag ik hier al op 25 februari een bloeiende bosanemoon. Dat was bijna een maand vroeger dan het jaar hiervoor, in 2013. Toen ontwaakte de natuur door aanhoudend koud weer later dan normaal. De eerste bosanemoon zag ik in 2013 op deze plek pas op 23 maart. En twaalf jaar geleden op 11 maart. Dat was weer vroeger dan het jaar hiervoor (19 maart, 2010) en iets vroeger dan in 2009 (14 maart), blijkt uit mijn opgeslagen berichten op mijn computer. Nu maar afwachten of ook de boerenzwaluw binnenkort terugkeert. Vorig jaar arriveerde de eerste boerenzwaluw op 10 april, twee jaar geleden op 31 maart, drie jaar geleden op 28 maart, vier jaar gelden geleden op 1 april en in 2012 zelfs al op 23 maart, maar in 2002 pas op 23 april. Zie filmpje uit 2014 over dit verlangen.

donderdag 2 maart 2023

Zwaluw in werk Sluiter

De belangrijkste vogel in het werk van dichter Willem Sluiter (1627-1673) is en blijft de leeuwerik. Hij blijkt echter minimaal twee keer ook over de zwaluw te hebben gedicht. Als liefhebber van de boerenzwaluw zocht ik daar al langer naar. Een nieuwe speurtocht leverde recent resultaat op. In zijn Christelijke doodts-betrachting komt de vogelnaam voor als swaluw. Een andere schrijfwijze en het meervoud is te vinden in Gezangen van Heilige en Godtvruchtige stoffe: swaelwen. Sluiter werd wel de ‘kleine leeuwerik’ genoemd, naar de in deze omgeving vrijwel verdwenen vogel, die jubelend opstijgt naar de hemel. Hij dichtte het lied Op het zingen van den Leeuw’rik. Aan de hand hiervan kreeg hij drie eeuwen na zijn aantreden als dominee in Eibergen, in 1953, ook herwaardering als dichter. Van taal- en letterkundige dr. Klaas Heeroma (1909-1972; ook bekend als dichter, onder de naam Muus Jacobse). Hij wees erop hoe Sluiter zich hierin tekende “in zijn vreugde over de vrije natuur, zijn zangdrift en zijn hemelverlangen”. Meer informatie over Willem Sluiter geeft het informatiepunt www.willemsluiter.nl.