Spectaculaire shows

Boerenzwaluwen jagen ook in de avonduren zo lang het goed licht is op insecten voor hun jongen, maar geven tussendoor ook af en toe onder druk gekwetter spectaculaire vliegshows.

Kunnen Musk missen

Boerenzwaluwen hebben hun eigen navigatie, kunnen zich al eeuwen redden zonder Musk en andere internetgiganten, hadden ook de huisnummerbordjes op de muur niet nodig om onderdak te vinden, een nest te bouwen en hongerige jongen te voeren.  En net als eens de postbodes nemen ze graag ook weer wat mee, poep bijvoorbeeld van hun jongen. Zo flitsen ze deze laatste dag van mei 2025 langs de huisnummerbordjes op de achtergevel van deze boerderij, waaronder het oude bordje met O16 erop, dat nog herinnert aan de oude wijkindeling (tot 1987) in de voormalige gemeente Borculo. Voor boerenzwaluwen een vertrouwd adres, al eeuwen. Van onbesteld en strafport hebben ze nooit gehoord. 

Zwaluwen om me heen

Toen ik vanmorgen voor zeven uur na het legen van twee emmers vol water in het modderslootje voor de vogels de ochtendbladen uit de bus wilde halen, scheerden boerenzwaluwen om me heen. Laag scheerden  ze over de heg en tussen bomen door. Daar verwachtten ze kennelijk insecten te vangen. Wat zou ik daar graag een paar foto's van maken, dacht ik. Mijn poging slaagde sneller dan ik verwachtte. Zo geniet ik na.

Goed verzorgd groeien

De jongen van de boerenzwaluwen op Stokkink worden zeer goed verzorgd, met voer en verschoning van hun nest, is te zien aan de balk waar het meeste licht op valt. Bij het verwijderen van poep duiken de ouders diep in het nest. Geen pretje voor de jongen, die hierbij dicht op elkaar worden gepropt. Maar zo blijven ze wel gezond en kunnen ze snel groeien. Al goed te zien is dat het zwaluwtjes zijn, als ze even boven de rand van het nest uitsteken.

In vijf nesten jongen

In vijf nesten van boerenzwaluwen in het achterhuis van boerderij Stokkink zitten nu jongen, kon ik vanmorgen toen de zon weer even scheen goed zien, al zitten twee nesten op een donkere plek aan een balk. Op drie nesten broedt nog een vogel. In het nest dat het best is te zien, telde ik vijf bekjes toen een van beide ouders net weer een bekje had gevuld. 

Op jacht in de luwte

Wie wil weten waar insecten vertoeven, moet goed kijken naar boerenzwaluwen, die er op jagen voor hun altijd hongerige jongen. Als de zon vandaag even schijnt, zie ik ze boven het groene zomergraan scheren, op de es bij boerderij Stokkink, achter hoge bomen, die de wind hier weg houden. Onophoudelijk vliegen ze daar, in de luwte. 

Zeer druk vliegverkeer

Nu er een paar nesten met jonge boerenzwaluwen zijn op de delle van Stokkink is er deze mooi morgen in mei ook weer zeer druk vliegverkeer, van ouders die met voer aanvliegen en daarna snel weer afvliegen. Als de ene vogel nog meer net een bekje heeft gevuld, is er de andere ouder al weer. 

Druk met voer en poep

Toen de zon weer even scheen deze zondagmiddag kon ik voor het eerst foto's maken van de jongen van dit jaar. Bij de oudste jongen kan dit omdat ze aan de donkere zijde van een oude balk zitten alleen met flitslicht (wat ik bij voorkeur niet doe). Hoewel in drie nesten de jongen nog geen week oud zijn, krijgen sommige jongen al stevige insecten in een hun keeltje. Druk zijn de ouders ook al met het afvoeren van poep. 

Wat doet mannetje?

Wij kunnen moeilijk anders dan met een menselijk oog naar vogels kijken. Dan vallen bij de vader- en moederrol van boerenzwaluwen bepaalde zaken op. Bijvoorbeeld over de rol die mannetje en vrouwtjes vervullen. Samen bouwen ze een nest. De vrouwtjes leggen, bevrucht door de mannetjes, eieren en broeden die uit, terwijl de mannetjes dagen in de omgeving rondhangen en rondvliegen en soms het nest bewaken als het vrouwtje dit even om voedsel te vangen verlaat. Zijn de jongen uit het ei gekropen en wil een vrouwtje even het nest verlaten, dan treedt het mannetje vaak als bewaker op, maar veelal ook onwennig en soms al vertrokken voordat het vrouwtje terugkeert. Dit zag ik ook vanmorgen bij het vierde nest dit jaar met jongen, boven een balk van de niendeur (grote achterdeur). Bij de volgende beurt bleef het mannetje echter keurig zitten totdat het vrouwtje terugkeerde en behoedzaam maar behendig over de jongen  heen schoof met haar veertjes. Maar samen zullen ze hun jongen voeren, verzorgen en  leren vliegen.

Slaapgebrek ouderpaar

De boerenzwaluwen die maandag jongen verwelkomden in hun nest hielden vanmorgen rond half twaalf hun ogen met moeite open. Zowel het vrouwtje op het nest als het mannetje op een draadje er tegenover liet af en toe het luikje voor de ogen zakken. Slaapgebrek door de jongen, die naast warmte en een schoon nest heerlijke hapjes nodig hebben, of door de harde wind van gisteren en lagere temperaturen? 

Derde nest met jongen

Vanmorgen lagen op de delle in boerderij Stokkink weer eierschalen van boerenzwaluwen: onder een derde nest met jongen dit jaar, al leek het erop dat mogelijk ook in een vierde nest al jongen uit het ei zijn gekropen. Ik bewaar al jaren de eierschalen in een glas. De verse omhulsels van het tweede en derde nest heb ik hier vanmorgen aan toegevoegd, waarbij ik met mijn ene hand foto's maakte van mijn andere hand, waarop eierschalen van de zwaluwen lagen. 

Samen op warme dak

Samen zonnebaden op een warm dak, ter bestrijding van parasieten, vinden boerenzwaluwen wel gezellig. Geruime tijd zag ik er zo gisteren twee puffen naast elkaar op de bolle kant van dakpannen van de olde schöppe bij Stokkink. 

Druk in de zon op tak

Ook als een boerenzwaluwen een poosje geniet van de zon op een kale tak aan een dode boom gaan allerlei dagelijkse activiteiten gewoon door, zoals zingen, jeuk bestrijden en de snavel poetsen. Ze houden er beslist ook oog voor elkaar.