Spoorloos verdwenen

De gisteren uitgevlogen jongen van het vijfde nest boerenzwaluwen in boerderij Stokkink zijn spoorloos verdwenen. Ik bewaar alleen nog twee foto's. Hieronder van een drietal dat het oorspronkelijke nest (links) had verlaten en een foto (onder) van het tweetal dat gisterochtend nog even in het oude nest zat. En vermoedelijk zat een van de jongen even tussen het viertal van het derde nest, dat overdag vaak op de top van een hangstoel in de oude koestal zit (foto boven).
Meestal verraden de ouders die hun jongen willen voeren wel waar hun kroost verblijft, maar ik zie ook het ouderpaar slechts af en toe even terug op de deel van de boerderij. Ook buiten op het dak of in de bomen rond het huis zie ik geen jongen, die me doen denken aan het vijfde nest. Er verdwijnt wel eens een jong, maar ik herinner me niet dat ooit een compleet nest jongen uit het zicht raakte.

Jongen vliegen uit

Vanmorgen zijn ook de jongen van het derde en vierde nest boerenzwaluwen in boerderij Stokkink uitgevlogen. De vier jongen van het derde nest hebben een veilige zitplek gevonden bij een van de ouders boven een deurtje van de 'hiele' (zijzolder). Op geringe afstand van et nest, dat zich bevindt aan de donkere zijde van een eeuwenoude balk.

Van de vier jongen van het vierde nest zag ik twee uitgevlogen jongen. Eén op de houten omkleding van een 'watermotor' voor op de deel, tussen de laarzen die op deze verhoging staan.  Een ander jong hing wat onhandig in het territorium van een ander ouderpaar, dat de jonge vogel direct probeerde te verjagen. Later op de dag zaten meer jongen tussen de laarzen. Hier werden ze ook gevoerd.

Zesling vliegt uit

Vanmorgen vlogen zes jonge boerenzwaluwen uit. Van het tweede nest dit jaar in boerderij Stokkink. Niet iedereen durfde al direct te vliegen. Terwijl een deel van de zesling al op een draadje in de omgeving van het nest durfde te gaan zitten, bleven andere jongen nog op hun geboorte- en woonplek achter. Met één van de ouders er tussenin. 's Middags vertoonden enkele jongen, aangemoedigd maar ook nauwlettend gevolgd door hun ouders, zich ook al buiten. Even ging een van de jongen zelfs op een groot blad van de oude kastanjeboom achter de boerderij zitten. Helaas was de vogel gevlogen toen ik mijn fototoestel gereed had.

Een dag later (vrijdag 22 juni) is het zestal gelukkig nog compleet.

Jong geleerd, is lastig

De ouders van de eerste jonge boerenzwaluw die is uitgevlogen dit jaar (maandag; zie bericht hieronder) kampen met een probleem. Ze wilden al direct een nieuw nest bouwen, op een contactdoos voor de elektriciteit. Hun eerste pogingen staakten ze al snel. Wellicht omdat ze een paar meter verderop een andere contactdoos geschikter vonden. Dicht in de buurt van een andere boerenzwaluw (met jongen), die dit niet zo leuk vond. Een groter probleem vormt echter het eigen jong, dat tijdens de uitvoering van het bouwwerk nog gevoed moet worden. Omdat de ouders zo vaak naar de nieuwbouw vliegen, vliegt het hier ook zelf regelmatig naar toe, om gevoed te worden. Lastiger voor de ouders is, dat hun enig kind vervolgens op hun nest in aanbouw gaat zitten. Jong geleerd, is dus niet altijd praktisch.

Eerste jong vliegt uit

De eerste boerenzwaluw van 2012 in boerderij Stokkink is vandaag uitgevlogen. Een eenling, van het eerste paar van dit jaar, waarvan het mannetje al op 23 maart arriveerde. Op 21 mei kropen de jongen uit het ei. Alles leek voorspoedig te gaan, totdat ik woensdag 6 juni twee dode jongen onder het nest zag liggen. Jongen die al even dood waren. Toen vroeg ik me af of dit aan de kou lag, of aan een probleem bij de ouders. Merk- waardig is dat de ouders al bezig zijn met de aanzet tot een nieuw nest, op een contactdoos voor de elektriciteit, op de dag dat hun enige jong uitvliegt. Ik wist dat het jong vanmorgen het nest had verlaten, maar kon het aanvankelijk niet terugvinden. Angstige kreten van de ouders, die mij begeleidden bij het openen van een deur, hebben me later toch de zitplek verraden. Op een leiding boven de deur die ik wilde openen.

Zwaluw in de kerk

Een bijzondere zomergast trok vanmorgen (zondag 10 juni) veel aandacht in een kerk in Geesteren (G): een verdwaalde boerenzwaluw, die niet vrolijk twitterde, maar angstig heen en weer vloog tijdens de dienst en vergeefs zocht naar de uitgang. Zelfs in het gebed kreeg de vogel aandacht, met een verwijzing naar Psalm 84. Hier staat in vers 4: Zelfs de mus vindt een huis en de zwaluw een nest waarin ze haar jongen neerlegt, bij uw altaren, HEER van de hemelse machten, mijn koning en mijn God. Aanvankelijk zou deze gezamenlijke kerkdienst van protestantse kerken in de voormalige gemeente Borculo in de openlucht worden gehouden, in het Rengersbos in Gelselaar. In dit dorp verscheen eeuwen geleden ook al zwaluwen in de kerk. In het oude kerk van Gelselaar, van voor 1841, hingen zwaluwnesten aan het gewelf.  

Jongen 5e en 6e paar

Ook het zesde paar heeft jongen. 

Het vijfde paar boerenzwaluwen van dit jaar in boerderij Stokkink kreeg gisteren jongen, vanmorgen kropen bij het zesde paar jongen uit het ei. Een andere overeenkomst is dat beide paren een nest hebben op een contactdoos. Het vijfde paar aan de huiszijde van de deel en het zesde paar nabij de nienduur (grote achterdeur). Alleen het zevende paar heeft nu nog geen jongen. De ouders verwarmen de net uit het ei gekropen jongen vaak nog even zelf, door nog een tijdje op het nest te gaan zitten, alsof ze broeden. Soms dekken ze hun kroost toe met veertjes van andere vogels. Bij het aan- en afvliegen van de ouders dwarrelen die wel eens weer uit het nest. Vaak zie ik de ouders even afdalen naar de deels lemen vloer op de deel om ze terug te pakken en de jongen er weer mee toe te dekken.

Eierschalen laat je graag even zien aan huisgenoten om te illustreren en te vieren dat jonge zwaluwen zijn geboren. Elke keer weer een wonder. Jammer ook om de eierschalen daarna weg te gooien. Zo is het gebruik bij ons ontstaan ze te bewaren in een glas in de kamer. In de winter kunnen we zo nog nagenieten van onze zomergasten.

Eerste dode jongen

Samen op dak 'olle schöppe' bij warmer weer.

Speelt het koude weer de boerenzwaluw en met name de jongen parten? Of kampen de ouders met problemen? Dat is me nog niet duidelijk. Zeker is wel dat zojuist een eerste dode jong onder een nest lag. Onder het nest van het zo vroeg eind maart teruggekeerde paar, dat op 21 mei zijn eerste jongen al verwelkomde. En even later vanmiddag nog een dood jong.

Eerste dode jong.

Enkele dagen nam ik in het vrijwel onzichtbare nest, dat zich aan de donkere zijde van een eeuwenoude balk bevindt, al weinig leven waar. Vanmiddag zag ik twee jongen, die al even dood moeten zijn geweest, onder het nest liggen. Dit terwijl inmiddels een vierde paar, aan de wel verlichte kant van dezelfde balk, net jongen heeft gekregen. Gebroken eierschalen lagen op een krant, die is bedoeld om poep op te vangen. Zaterdag kropen jongen van het vierde paar van 2012 uit het ei. En alle boerenzwaluwen verlangen vast terug naar het warmere weer van voor afgelopen weekeinde. Toen zag ik ook vrolijk kwetterende boerenzwaluwen op het door zonlicht verwarmde dak van de 'olle schöppe'. Een echte zomergast dus, die opleeft bij hogere temperaturen.

Jongen vijfde paar uit ei.

Derde nest met jongen

Zwaluw (2e paar) buigt zich over net geboren  jongen.

Ook het tweede en het derde paar boerenzwaluwen in 2012 in boerderij Stokkink hebben jongen, tien dagen na de geboorte van de eerste boerenzwaluwen dit seizoen. Vanmorgen lagen eierschalen onder het nest van het tweede paar, dat zich al rond 14 april heeft gevormd. Ik had hier iets eerder jongen in verwacht.

Eierschalen onder nest 2e paar.

Maar het derde paar, dat zich later vormde in april, was sneller. Daar lagen gistermorgen al eierschalen onder het nest. Opmerkelijk omdat dit paar eerst nog druk was met een ander nest, dat van een nieuw randje werd voorzien. Daarna was ik het tweetal even kwijt. Het duo behield z'n vaste hangplek op een draadje, maar koos uiteindelijk voor een ander nest, enkele meters verderop, aan dezelfde eeuwenoude balk. Hun eerste keus was een strak bouwwerk. Ze verhuisden vrijwel onopgemerkt naar een zeer ruw nest dat vorig jaar door een paar werd gebruikt voor het tweede broedsel. Zou dit nest iets ruimer zijn? Zat in het eerst gekozen nest te veel ongedierte? Kwamen later gearriveerde soortgenoten te dicht in de buurt? Ik weet het niet. Zeker is alleen dat ze vlot werk hebben gemaakt van het leggen van eieren en uitbroeden van jongen.